Leestekst Inbreuk privacy of is het nog erger
Deze tekst komt uit het examen van 2018-1019
Open het vragenformulier in een ander scherm.
alinea 1
Media, politici en critici schreeuwen moord en brand wanneer er weer eens persoonsgegevens op straat zijn komen te liggen die ook in het telefoonboek te vinden zijn. Dat terwijl we op sociale media voor iedereen zichtbaar veel meer prijsgeven dan alleen dergelijke gegevens. Dat terwijl we apps die ons gedrag registreren, moeiteloos in huis halen. Het wordt tijd voor een frisse kijk op privacy. Dat is belangrijker dan het perfectioneren van de huidige privacymaatregelen.
Media, politici en critici schreeuwen moord en brand wanneer er weer eens persoonsgegevens op straat zijn komen te liggen die ook in het telefoonboek te vinden zijn. Dat terwijl we op sociale media voor iedereen zichtbaar veel meer prijsgeven dan alleen dergelijke gegevens. Dat terwijl we apps die ons gedrag registreren, moeiteloos in huis halen. Het wordt tijd voor een frisse kijk op privacy. Dat is belangrijker dan het perfectioneren van de huidige privacymaatregelen.
alinea 2
Allerlei technologische ontwikkelingen hebben één ding met elkaar gemeen: ze brengen mens en machine ongekend dicht bij elkaar. Het is een recente trend die mogelijk is gemaakt door krachtige computers en snellere software, gecombineerd met onder meer nano- en biotechnologie. Ons lichaam, ons gedrag en ons sociale leven worden gedigitaliseerd. Dat is op zich geen ramp. Het betekent dat patiënten met Parkinson of een zware depressie geholpen kunnen worden door diepe hersenstimulatie of dat een psychiater dankzij sensortechnologie vroegtijdig kan zien of een patiënt weer psychotisch wordt.
Maar er zijn ook risico's, waarschuwt Rini van Est, auteur van een recent essay met de titel 'Intieme technologie. De slag om ons lichaam en gedrag'. "We komen met nieuwe technologieën heel dicht bij of zelfs in ons lichaam. Dan staat niet alleen privacy ter discussie, maar draait het ook om ethische dilemma's. Want wat blijft er over van autonomie en zelfbeschikking als informatie over onze voorkeuren, fitheid en gevoelens wordt ingezet om bepaald (koop)gedrag te stimuleren? We willen overal computers voor inzetten, maar willen we ook computergestuurd worden?"
De hardloopschoenen van Nike
alinea 3
Het gevaar bestaat dat persoonlijke, biologische gegevens gebruikt worden op manieren die veel mensen niet kennen of niet snappen. Van Est ziet een parallel met wat er de afgelopen vijf jaar gebeurd is met sociale media. Argeloos gaven gebruikers gegevens over hun sociale leven gratis weg aan bedrijven als Facebook en Instagram. Deze bedrijven verkopen 'onze' gegevens weer aan bedrijven die consumenten hierdoor met gerichte advertenties kunnen bestoken. "Pas later zijn we erachter gekomen dat die gegevens miljarden waard zijn voor deze bedrijven", zegt Van Est. "Toch staan we nu op het punt onze biologische data net zo gemakkelijk weg te geven."
Allerlei technologische ontwikkelingen hebben één ding met elkaar gemeen: ze brengen mens en machine ongekend dicht bij elkaar. Het is een recente trend die mogelijk is gemaakt door krachtige computers en snellere software, gecombineerd met onder meer nano- en biotechnologie. Ons lichaam, ons gedrag en ons sociale leven worden gedigitaliseerd. Dat is op zich geen ramp. Het betekent dat patiënten met Parkinson of een zware depressie geholpen kunnen worden door diepe hersenstimulatie of dat een psychiater dankzij sensortechnologie vroegtijdig kan zien of een patiënt weer psychotisch wordt.
Maar er zijn ook risico's, waarschuwt Rini van Est, auteur van een recent essay met de titel 'Intieme technologie. De slag om ons lichaam en gedrag'. "We komen met nieuwe technologieën heel dicht bij of zelfs in ons lichaam. Dan staat niet alleen privacy ter discussie, maar draait het ook om ethische dilemma's. Want wat blijft er over van autonomie en zelfbeschikking als informatie over onze voorkeuren, fitheid en gevoelens wordt ingezet om bepaald (koop)gedrag te stimuleren? We willen overal computers voor inzetten, maar willen we ook computergestuurd worden?"
alinea 3
Het gevaar bestaat dat persoonlijke, biologische gegevens gebruikt worden op manieren die veel mensen niet kennen of niet snappen. Van Est ziet een parallel met wat er de afgelopen vijf jaar gebeurd is met sociale media. Argeloos gaven gebruikers gegevens over hun sociale leven gratis weg aan bedrijven als Facebook en Instagram. Deze bedrijven verkopen 'onze' gegevens weer aan bedrijven die consumenten hierdoor met gerichte advertenties kunnen bestoken. "Pas later zijn we erachter gekomen dat die gegevens miljarden waard zijn voor deze bedrijven", zegt Van Est. "Toch staan we nu op het punt onze biologische data net zo gemakkelijk weg te geven."
alinea 4
Sterker nog: dat gebeurt al. Sommige hardloopschoenen van Nike zijn uitgerust met een sensor en een Apple-app. Zo registreren ze hoe snel en hoeveel kilometer iemand heeft gelopen. Het zijn privégegevens die niet alleen belanden op de pc van een hardloper, ook Nike verzamelt ze. Het bedrijf zegt de gegevens niet te verkopen, maar niet iedereen is gerust. Wat niet is, kan nog komen. En erger nog, de NSA kan ze opeisen. En voor deze 'toegevoegde waarde' betaalt u ook nog.
Sterker nog: dat gebeurt al. Sommige hardloopschoenen van Nike zijn uitgerust met een sensor en een Apple-app. Zo registreren ze hoe snel en hoeveel kilometer iemand heeft gelopen. Het zijn privégegevens die niet alleen belanden op de pc van een hardloper, ook Nike verzamelt ze. Het bedrijf zegt de gegevens niet te verkopen, maar niet iedereen is gerust. Wat niet is, kan nog komen. En erger nog, de NSA kan ze opeisen. En voor deze 'toegevoegde waarde' betaalt u ook nog.
alinea 5
Het is niet zo moeilijk te bedenken dat gegevens over ons loopgedrag erg interessant kunnen zijn voor een levensverzekeraar of een hypotheekverstrekker. Van Est: "Dat spel, daar gaat het over: we geven informatie af, maar we krijgen het ook terug. Maar welke belangen en algoritmen zitten daarachter? Dat is niet altijd meteen duidelijk. Neem weer het voorbeeld van een hardloper. Diens looppatroon is uniek en kan helpen om iemand te identificeren. Het is net als een vingerafdruk. Met andere woorden: dadelijk gaat de politie nog aan de haal met onschuldige loopgegevens."
Persoonsgegevens zijn goud waard
alinea 6
Volgens Van Est gaan mensen te naïef om met nieuwe technologieën en hebben ze niet, of te laat door dat andere partijen daar gebruik van zouden kunnen maken. Als voorbeeld noemt hij Dixons, de elektronicaketen die laatst het nieuws haalde. Dixons en andere ketens van de Bas Groep blijken klanten in winkels te volgen via de signalen die hun mobieltjes afgeven. De afgelopen maanden is die zogenoemde wifi-tracking stilletjes ingevoerd in 160 winkels. Van Est: "Willen we wel als grondstof bejegend worden?" Ook de ING had het plan om gegevens, die zij continu verzamelen over ons koopgedrag, in te zetten voor commerciële doelen.
Het is niet zo moeilijk te bedenken dat gegevens over ons loopgedrag erg interessant kunnen zijn voor een levensverzekeraar of een hypotheekverstrekker. Van Est: "Dat spel, daar gaat het over: we geven informatie af, maar we krijgen het ook terug. Maar welke belangen en algoritmen zitten daarachter? Dat is niet altijd meteen duidelijk. Neem weer het voorbeeld van een hardloper. Diens looppatroon is uniek en kan helpen om iemand te identificeren. Het is net als een vingerafdruk. Met andere woorden: dadelijk gaat de politie nog aan de haal met onschuldige loopgegevens."
alinea 6
Volgens Van Est gaan mensen te naïef om met nieuwe technologieën en hebben ze niet, of te laat door dat andere partijen daar gebruik van zouden kunnen maken. Als voorbeeld noemt hij Dixons, de elektronicaketen die laatst het nieuws haalde. Dixons en andere ketens van de Bas Groep blijken klanten in winkels te volgen via de signalen die hun mobieltjes afgeven. De afgelopen maanden is die zogenoemde wifi-tracking stilletjes ingevoerd in 160 winkels. Van Est: "Willen we wel als grondstof bejegend worden?" Ook de ING had het plan om gegevens, die zij continu verzamelen over ons koopgedrag, in te zetten voor commerciële doelen.
alinea 7
Mensen zullen moeten gaan inzien dat nieuwe, ogenschijnlijk lovenswaardige technologieën heel anders toegepast kunnen worden dan oorspronkelijk bedoeld. Zo scant bijvoorbeeld een programma als FaceReader gezichten om emoties te herkennen. Het programma was aanvankelijk ontwikkeld voor autisten. Inmiddels wordt het echter ook ingezet om te meten hoe mensen reageren op reclames. En in de Verenigde Staten wordt het zelfs gebruikt bij sollicitatiegesprekken.
Mensen zullen moeten gaan inzien dat nieuwe, ogenschijnlijk lovenswaardige technologieën heel anders toegepast kunnen worden dan oorspronkelijk bedoeld. Zo scant bijvoorbeeld een programma als FaceReader gezichten om emoties te herkennen. Het programma was aanvankelijk ontwikkeld voor autisten. Inmiddels wordt het echter ook ingezet om te meten hoe mensen reageren op reclames. En in de Verenigde Staten wordt het zelfs gebruikt bij sollicitatiegesprekken.
Google als Big Brother
alinea 8
Robots, kunstmatige intelligentie en zelfsturende auto's - noem iets futuristisch op en Google investeert erin. Alleen al in 2013 nam Google acht bedrijven over die zich bezighouden met robotica. De klap op de vuurpijl was de acquisitie in december van Boston Dynamics, dat mensachtige robots heeft ontwikkeld en snellopende mechanische 'pakpaarden' voor militair gebruik. Waarom Google dit soort bedrijven inlijft, blijft in nevelen gehuld. Wel is duidelijk dat Google inzet op allerlei 'slimme' technologieën die tot onze huis- en slaapkamers doordringen. Een ander voorbeeld is de overname van Nest Labs, een bedrijf dat thermostaten maakt die zichzelf leren een huis optimaal te verwarmen. Daartoe houden de thermostaten bij wanneer bewoners wakker worden en van huis gaan. En met de zelfsturende auto die Google ontwikkelt, weet het bedrijf dadelijk ook precies wat we buitenshuis doen. Wordt Google de nieuwe Big Brother van de toekomst?
Andere kijk op privacy
alinea 9
Als we het hebben over privacy, gaat het vaak over misbruik van persoonsgegevens in de vorm van identiteitsfraude, gericht op financieel gewin door de criminaliteit. Natuurlijk is dat niet goed. De burger loopt hierbij echter weinig risico. Het zijn de banken die ervoor opdraaien, hoewel die banken nu wel hard bezig zijn om de aansprakelijkheid te verschuiven naar de slachtoffers.
alinea 8
Robots, kunstmatige intelligentie en zelfsturende auto's - noem iets futuristisch op en Google investeert erin. Alleen al in 2013 nam Google acht bedrijven over die zich bezighouden met robotica. De klap op de vuurpijl was de acquisitie in december van Boston Dynamics, dat mensachtige robots heeft ontwikkeld en snellopende mechanische 'pakpaarden' voor militair gebruik. Waarom Google dit soort bedrijven inlijft, blijft in nevelen gehuld. Wel is duidelijk dat Google inzet op allerlei 'slimme' technologieën die tot onze huis- en slaapkamers doordringen. Een ander voorbeeld is de overname van Nest Labs, een bedrijf dat thermostaten maakt die zichzelf leren een huis optimaal te verwarmen. Daartoe houden de thermostaten bij wanneer bewoners wakker worden en van huis gaan. En met de zelfsturende auto die Google ontwikkelt, weet het bedrijf dadelijk ook precies wat we buitenshuis doen. Wordt Google de nieuwe Big Brother van de toekomst?
alinea 9
Als we het hebben over privacy, gaat het vaak over misbruik van persoonsgegevens in de vorm van identiteitsfraude, gericht op financieel gewin door de criminaliteit. Natuurlijk is dat niet goed. De burger loopt hierbij echter weinig risico. Het zijn de banken die ervoor opdraaien, hoewel die banken nu wel hard bezig zijn om de aansprakelijkheid te verschuiven naar de slachtoffers.
alinea 10
Alsof ze niet allang weten dat de georganiseerde misdaad onze identiteitsgegevens (inclusief creditcardgegevens) in handen heeft en deze op internet aanbiedt voor 4-5 euro. Het risico van deze zelf verzilveren is echter te groot en dus begint men daar niet aan. Dat banken nu aangeven dat in geval van fraude de pc van hun klanten is gehackt, is dan ook niet echt relevant. Het is slechts een smoes van banken om de schade te kunnen verhalen op hun klanten. Er valt relatief weinig te verdienen met dit soort persoonsgegevens en dus is hier geen sprake van een groot risico.
Alsof ze niet allang weten dat de georganiseerde misdaad onze identiteitsgegevens (inclusief creditcardgegevens) in handen heeft en deze op internet aanbiedt voor 4-5 euro. Het risico van deze zelf verzilveren is echter te groot en dus begint men daar niet aan. Dat banken nu aangeven dat in geval van fraude de pc van hun klanten is gehackt, is dan ook niet echt relevant. Het is slechts een smoes van banken om de schade te kunnen verhalen op hun klanten. Er valt relatief weinig te verdienen met dit soort persoonsgegevens en dus is hier geen sprake van een groot risico.
alinea 11
Veel gevaarlijker is de informatie die over ons gedrag wordt vastgelegd. Daar zijn vele miljarden mee te verdienen. Dat is wel gebleken bij de beursgang van Google, Facebook en andere. Er bestaat geen andere wettelijke regel dan dat gevoelige informatie alleen gebruikt mag worden voor het doel waarvoor ze verzameld is. Meestal staat dat doel verwoord in de kleine lettertjes van de voorwaarden van de leverancier. Via een vinkje kun je aangeven dat je deze gelezen hebt en ermee instemt. En waarschijnlijk zet u net als de meesten blind dat vinkje.
Veel gevaarlijker is de informatie die over ons gedrag wordt vastgelegd. Daar zijn vele miljarden mee te verdienen. Dat is wel gebleken bij de beursgang van Google, Facebook en andere. Er bestaat geen andere wettelijke regel dan dat gevoelige informatie alleen gebruikt mag worden voor het doel waarvoor ze verzameld is. Meestal staat dat doel verwoord in de kleine lettertjes van de voorwaarden van de leverancier. Via een vinkje kun je aangeven dat je deze gelezen hebt en ermee instemt. En waarschijnlijk zet u net als de meesten blind dat vinkje.
Voorkomen is beter dan genezen
alinea 12
Met de beursgang van Google en Facebook zijn intussen honderden miljarden verdiend. En dat zullen er nog veel meer worden als er allerlei gegevens beschikbaar komen over ons gedrag. Bedrijven willen heel veel betalen wanneer zij ons kunnen bestoken met gerichte aanbiedingen.
alinea 12
Met de beursgang van Google en Facebook zijn intussen honderden miljarden verdiend. En dat zullen er nog veel meer worden als er allerlei gegevens beschikbaar komen over ons gedrag. Bedrijven willen heel veel betalen wanneer zij ons kunnen bestoken met gerichte aanbiedingen.
alinea 13
Eigenlijk zou met sommige apps en andere informatietechnologie hetzelfde gedaan moeten worden als met medicijnen: voordat ze op de markt worden gebracht, moet vastgesteld worden wat de neveneffecten kunnen zijn en moeten de voorwaarden van leveranciers getoetst worden op oneigenlijk gebruik. Burgers, bedrijfsleven en beleidsmakers moeten in elk geval hard gaan nadenken over een groeiende golf van nieuwe producten die zich in onze privésfeer nestelen. Want als we deze aanval op onze privacy niet stoppen, dan moeten we straks extra betalen voor elk gedrag dat afwijkt van wat van de standaardmens en brave burger wordt verwacht.
Eigenlijk zou met sommige apps en andere informatietechnologie hetzelfde gedaan moeten worden als met medicijnen: voordat ze op de markt worden gebracht, moet vastgesteld worden wat de neveneffecten kunnen zijn en moeten de voorwaarden van leveranciers getoetst worden op oneigenlijk gebruik. Burgers, bedrijfsleven en beleidsmakers moeten in elk geval hard gaan nadenken over een groeiende golf van nieuwe producten die zich in onze privésfeer nestelen. Want als we deze aanval op onze privacy niet stoppen, dan moeten we straks extra betalen voor elk gedrag dat afwijkt van wat van de standaardmens en brave burger wordt verwacht.
